Voor de vermoorde baby Sem Vijverberg en alle vondelingen en baby's die niet mochten leven heeft Xander de Buisonjé het prachtige lied 'Er is nog hoop' geschreven. Bovendien staat hij helemaal achter het werk van het NIDAA. Help ons ook om nog meer kinderleed te voorkomen door meer onderzoek, en doneer!
Anoniem afstand doen
Stichting Nederlandse Instituut voor de Documentatie van Anoniem Afstanddoen is het kenniscentrum over anoniem afstand doen van een pasgeboren baby. Anoniem afstand doen is verboden in Nederland. Het NIDAA richt zich op vier vormen van anoniem afstand doen: te vondeling leggen, babydoding, zusmoederschap (baby wordt aangegeven als het nieuwe broertje/zusje binnen het eigen gezin), en illegale opneming (baby wordt aangegeven als het nieuwe kind in een ander gezin).
Illegaal anoniem afstand doen is wellicht een van de grootste taboes. Niet alleen dát iemand het doet, maar ook de reden die daaraan voorafgaat: zwangerschap. Onder bepaalde omstandigheden is immers ook die zwangerschap een probleem. Bijvoorbeeld omdat de zwangerschap een gevolg is van incest of verkrachting. Of omdat de familie-eer in het geding is.
Direct naar de lijst met vondelingen en babylijkjes >>
Taboes maken beslissing moeilijk
Al die taboes maken het de aanstaande moeder in een lastige positie moeilijk om te beslissen en te plannen wat ze met haar baby gaat doen zodra hij of zij is geboren. Het twaalfjarige meisje uit Groningen dat in juni 2011 tijdens een schoolreisje beviel van een baby als gevolg van de incest die haar vader had gepleegd, heeft die keuze niet hoeven maken. Andere vrouwen kiezen er wellicht voor om hun pasgeboren baby te vondeling te leggen. In Nederland zijn er echter door de jaren heen niet veel vondelingen geregistreerd. Wellicht betekent dit dat vrouwen met een ongewenste bevalling een andere oplossing vinden om hun kind een toekomst te geven. Zoals bevallen onder geheimhouding, want dat mag in Nederland.
Maar er zijn ook vrouwen (of betrokkenen in de directe omgeving, zoals de daders van seksueel misbruik) die ervoor kiezen om hun baby te doden, soms zelfs meerdere baby's. Ook daardoor blijft het aantal officiële vondelingen laag.
Weinig bekend
Er is weinig bekend over vondeling leggen, babydoding, zusmoederschap en illegale opneming in Nederland. Toch is met name bij de ontdekking van een vondeling of babylijkje de vraag naar achtergrondinformatie groot. Naast de formele (wettelijke) standpunten is er nauwelijks (wetenschappelijk) onderzoek uitgevoerd. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld voor de beschikbaarheid van historische gegevens. Het NIDAA is opgericht om hierin objectief te voorzien.
Binnenlandse adoptie
In Nederland zijn tussen circa 1956 en 1985 naar schatting meer dan 28.000 kinderen afgestaan. Dat gebeurde in tientallen tehuizen voor afstandsmoeders, zoals Moederheil in Breda en de Paula Stichting in Oosterbeek. Hoewel de (ongehuwde) moeder voor de autoriteiten en geboorte-instellingen bekend was, zijn die gegevens soms zeer moeilijk verkrijgbaar voor de betreffende kinderen. Ook hier is dus sprake van een zekere vorm van het onzeker maken van afstamming, of met de officiële juridische term: verduistering van staat. De Stichting Verleden in Zicht behartigt de belangen voor deze binnenlandse afstandskinderen en probeert hun erfgoed te verzamelen, te borgen en te ontsluiten.
Deze groep is groter dan de binnenlandse adopties. Er zijn vóór en ná de totstandkoming van de Adoptiewet uit 1956 kinderen afgestaan die nooit officieel zijn geadopteerd. Zij zijn opgegroeid als kind van een familielid (wat het NIDAA aanduidt als 'zusmoederschap'), al dan niet geruisloos opgenomen in een pleeggezin (mogelijk 'illegale opneming') of opgegroeid in een tehuis of instelling. Na de totstandkoming van de Adoptiewet in 1956 werden veel afstandskinderen direct na hun geboorte gescheiden van hun moeders en opgenomen in kindertehuizen en kloosters. Daar wachtten ze op een pleeggezin om daarna officieel door dat gezin geadopteerd te worden. Het afstandskind werd in dit geval ook adoptiekind.